ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ

Δεν υπάρχει περίπτωση να έχετε περπατήσει στην ύπαιθρο γύρω από την Θεσσαλονίκη και να μην έχετε συναντήσει εκείνες τις τεράστιες μεταλλικές κολώνες που μεταφέρουν μεγάλες ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος από τους σταθμούς παραγωγής και τα κέντρα διανομής σε μεγάλες περιοχές της χώρας. Πρόκειται δηλαδή για τις κολώνες μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης. 

Ας δούμε τι μπορούμε να μάθουμε για αυτές και για το δίκτυο που υποστηρίζουν που θεωρείται μάλιστα μία από τις σημαντικότερες υποδομές για μία χώρα.

ΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ

Η υψηλή τάση χρησιμοποιείται για μεταφορά ηλεκτρικής ισχύος για να μειώσει την απώλεια ενέργειας στην ηλεκτρική αντίσταση των καλωδίων. Για μια δεδομένη ποσότητα μεταφερόμενης ισχύος, ο διπλασιασμός της τάσης θα δώσει για την ίδια ισχύ μόνο το μισό ρεύμα. Αποδεικνύεται ότι ο διπλασιασμός της τάσης μειώνει τις απώλειες στη γραμμή ανά μονάδα παραγόμενης ηλεκτρικής ισχύος κατά έναν συντελεστή περίπου 4. 

Αν και η απώλεια ισχύος στη μεταφορά μπορεί επίσης να μειωθεί αυξάνοντας το μέγεθος του αγωγού, οι μεγαλύτεροι αγωγοί είναι πιο βαρείς και πιο δαπανηροί. 

Η υψηλή τάση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί απευθείας για φωτισμό ή για κινητήρες, έτσι οι τάσεις μεταφοράς πρέπει να μειωθούν για την τελική συσκευή χρήσης. Οι μετασχηματιστές χρησιμοποιούνται για να αλλάξουν τα επίπεδα τάσης στα κυκλώματα μεταφοράς εναλλασσομένου ρεύματος (AC). 

Επειδή οι μετασχηματιστές έκαναν πρακτικές τις αλλαγές τάσης και οι γεννήτριες εναλλασσομένου ήταν πιο αποτελεσματικές από αυτές που χρησιμοποιούν συνεχές, το εναλλασσόμενο επικράτησε μετά την εισαγωγή πρακτικών συστημάτων διανομής στην Ευρώπη το 1891 και η κατάληξη το 1892 του πολέμου των ρευμάτων, ενός ανταγωνισμού που διεξήχθη σε πολλά μέτωπα στις ΗΠΑ μεταξύ του συνεχούς ρεύματος του Τόμας Έντισον εναλλασσόμενου ρεύματος του George Westinghouse. 

Γνωρίζουμε ότι στη χώρα μας η ανώτερη τάση που χρησιμοποιείται είναι τα 400KV. Όλο το δίκτυο μεταφοράς (στο μεγαλύτερο ποσοστό του τουλάχιστον) γίνεται με πυλώνες και καλώδια τα οποία κρέμονται επάνω σε ειδικούς γυάλινους μονωτήρες. 

Υπάρχουν φυσικά και υπόγεια δίκτυα αλλά και υποθαλάσσια. Τη σπονδυλική στήλη του διασυνδεδεμένου συστήματος μεταφοράς στην Ελλάδα αποτελούν οι τρεις γραμμές διπλού κυκλώματος των 400 kV, που μεταφέρουν ηλεκτρισμό, κυρίως από το σπουδαιότερο για την χώρα μας ενεργειακό κέντρο παραγωγής της Δυτικής Μακεδονίας. Στη περιοχή αυτή, παράγεται περίπου το 70% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής της χώρας που στη συνέχεια μεταφέρεται στα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης της Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας, που καταναλώνεται περίπου το 65% της ηλεκτρικής ενέργειας.

ΠΥΛΩΝΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΥΨΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ

Οι εναέριες γραμμές μεταφοράς αναρτώνται σε πυλώνες. Υπάρχουν πολλών ειδών πυλώνες που χρησιμοποιούνται ανάλογα με την περίπτωση. Ο πυλώνας αναλογεί στο 30-40% του συνολικού κόστους της γραμμής μεταφοράς. Το τι είδους πυλώνα θα επιλέξουμε εξαρτάται από την διαμόρφωση του εδάφους αλλά και το σχήμα της γραμμής μεταφοράς. Επίσης οι πυλώνες σχεδιάζονται με βάση το φορτίο που καλούνται να εξυπηρετήσουν.

Είδος πυλώνα:

1. Πυλώνας ευθυγραμμίας
2. Πυλώνας γωνίας
3. Τερματικός πυλώνας

Οι πυλώνες ευθυγραμμίας όπως καταμαρτυρά και η λέξη χρησιμοποιούνται όταν η γραμμή είναι σε ευθεία ή έχει μία πολύ μικρή γωνία που δεν υπερβαίνει τις 3 μοίρες. Αυτοί οι τύποι πυλώνων χρησιμοποιούνται συνήθως σε ομαλά εδάφη όπου τα ανοίγματα είναι ουσιαστικά περίπου ίσα. 

Σε άλλες περιοχές όμως όπως κοιλάδες ή βουνά τα ανοίγματα αλλά και οι γωνίες μπορούν να διαφέρουν αρκετά χρησιμοποιούνται πυλώνες γωνίας. Οι πυλώνες ευθυγραμμίας αποτελούν το 80-90% του συνολικού αριθμού πυλώνων της γραμμής μεταφοράς. Οι πυλώνες γωνίας χρησιμοποιούνται όπου η γραμμή αλλάζει κατεύθυνση. Το σημείο όπου εμφανίζεται αυτή η αλλαγή κατεύθυνσης λέγεται σημείο διασταύρωσης ή σημείο τομής. 

Οι πυλώνες γωνίας τοποθετούνται στα σημεία διασταυρώσεως ώστε ο εγκάρσιος άξονας του βραχίονα να διχοτομεί την γωνία που δημιουργεί ο αγωγός εξισορροπώντας έτσι τα διαμήκη φορτία των αγωγών στα παρακείμενα ανοίγματα. Το ολικό ύψος του πυλώνα εξαρτάται από το άνοιγμα των αγωγών μεταξύ δύο πυλώνων. Συνήθως σε όμοιους πυλώνες χρησιμοποιείται σχεδόν πάντα το ίδιο κυρίως σώμα.