ΧΑΜΟΜΗΛΙ, ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟ ΦΥΤΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ

Μην μας πείτε ότι περπατώντας είτε στα βουνά γύρω από την Θεσσαλονίκη είτε σε κάποιο άλλο βουνό του Ελλαδικού χώρου δεν συναντήσατε την περίοδο της άνοιξης ανθισμένο χαμομήλι. Και μάλιστα όχι ένα, όχι δεκάδες αλλά εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες…..Για να δούμε τι μπορούμε να μάθουμε για αυτό.

ΧΑΜΟΜΗΛΙ, ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟ ΦΥΤΟ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ

Γνωστό από την αρχαιότητα το χαμομήλι (Matricaria recutita, ή Matricaria chamomilla) εκτιμάται για τα πολλαπλά οφέλη που παρέχει στην υγεία μας. Το όνομά του προέρχεται από το μέγεθος και το άρωμα. 

Είναι ένα χαμηλό φυτό (ποώδες) και έχει άρωμα που μοιάζει με του μήλου. Ταπεινό σε εμφάνιση, αλλά με πολύ σημαντικές ιδιότητες, θεωρείται από τα πιο χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά. 

Η δράση του εξάλλου είναι γνωστή από την αρχαιότητα, καθώς οι αρχαίοι Έλληνες εκμεταλλεύονταν τις πολύτιμες και καταπραϋντικές του ιδιότητες. Σύγχρονες έρευνες επαληθεύουν την χρησιμότητα του χαμομηλιού ως φάρμακο σε ένα ευρύτατο φάσμα παθήσεων. 

Χαμομήλι είναι η κοινή ονομασία για πολλά ποώδη φυτά που ανήκουν στην οικογένεια Αστεροειδή. Περιλαμβάνονται περί τα 70 είδη. 

Στην Ελλάδα συναντάμε ένα μόνο είδος. Είναι διαδεδομένο σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Ασία, σε καλλιεργούμενους αγρούς, κήπους, πλαγιές, σε εύκρατα κλίματα. Στο κοινό χαμομήλι, τα άνθη κατανέμονται σε ταξιανθίες-κεφάλια που μοιάζουν ιδιαίτερα με αυτές της μαργαρίτας. 

Το όνομα του σημαίνει μήλο που είναι κάτω στο έδαφος (χάμω - μήλο). Είναι φυτό ποώδες και ζει ένα χρόνο (μονοετές). Αρωματικό και φαρμακευτικό. 

Έχει λείο βλαστό και είναι πολύκλαδο. Το χαμομήλι έχει ηρεμιστικές, τονωτικές αλλά και αντισηπτικές και εντομοκτόνες ιδιότητες. Δρα επίσης κατά των αερίων των εντέρων. 

Με απόσταξη των ανθέων λαμβάνεται πολύτιμο αιθέριο έλαιο οι ιδιότητες του οποίου μοιάζουν με εκείνες του αιθέριου ελαίου της Ανθεμίδος της ευγενούς (Anthemis nobilis), ιθαγενούς φυτού της Καλιφόρνιας όπου και καλλιεργείται ως διακοσμητικό. Από τα άνθη του χαμομηλιού κατασκευάζεται τo ομώνυμο αφέψημα (τσάι).Επίσης, εκχυλίσματα χαμομηλιού χρησιμοποιούνται σε διάφορα καλλυντικά ή σαμπουάν. Τα κύρια συστατικά του, που περιλαμβάνουν φλαβονοειδή, κουμαρίνες, τανίνες και βλεννίνες, του δίνουν ισχυρές αντιμολυσματικές, αντιφλεγμονώδεις, αγχολυτικές και καταπραϋντικές ιδιότητες. 

Έτσι το χαμομήλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του ή σαν βοηθητικό για την αντιμετώπιση μιας ευρείας γκάμας καταστάσεων που αφορούν την υγεία μας. 

Αυτές είναι:

• Ηρεμεί τα νεύρα και ανακουφίζει από έντονα συναισθηματικά προβλήματα.
• Δρα κατά της αϋπνίας, της ανησυχίας και της νευρικής έντασης.
• Λειτουργεί σαν ηρεμιστικό σε καταστάσεις στρες, ημικρανίες, νευραλγίες και ζαλάδες ενώ είναι και αντισπασμωδικό.
• Βοηθάει στην επούλωση των πληγών, των εγκαυμάτων και καταπραΰνει τα εκζέματα.
• Έχει ισχυρή δράση απέναντι σε διάφορες φλεγμονές, συμπεριλαμβανομένων και των γαστρεντερικών μολύνσεων, φλεγμονών των ματιών ή του δέρματος, του εντέρου, των ελκών στο στόμα, της ουλίτιδας.
• Τονώνει το ανοσοποιητικό. Αυξάνει την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία με τη σειρά τους βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.
• Έχει ισχυρή αντισηπτική και αντιερεθιστική δράση και αντιμολυσματικές ιδιότητες για το στομάχι προστατεύοντας από τα έλκη.
• Έχει σημαντικές αντιπυρετικές και αντιαλλεργικές ιδιότητες.
• Είναι εμμηναγωγό και ανακουφίζει από τους πόνους της περιόδου. Σε περιπτώσεις γυναικολογικών προβλημάτων, όπως κράμπες περιόδου, το χαμομήλι μπορεί να καταπραΰνει τον πόνο, ενώ ακόμη και σε περιπτώσεις κολπίτιδας, οι πλύσεις με χαμομήλι ανακουφίζουν την κατάσταση.
• Ανακουφίζει από τους πόνους της παιδικής οδοντοφυΐας και τους ρευματικούς πόνους.
• Το αφέψημα χαμομηλιού μπορεί να μας ανακουφίσει από το φούσκωμα και τα ενοχλητικά αέρια, όπως επίσης και να ανακουφίσει τα συμπτώματα του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου.
• Μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αυξάνει την αποθήκευση γλυκογόνου στο ήπαρ, βοηθώντας έτσι στον έλεγχο των υπεργλυκαιμικών συμπτωμάτων και του διαβήτη.
• Αυξάνει την όρεξη σε περιπτώσεις ανορεξίας.
• Είναι ευεργετικό για υπερκινητικά και ανήσυχα παιδιά.
• Βοηθάει στην καταπολέμηση της ουλίτιδας (και σε άφθες) και χρησιμεύει ως οφθαλμική πλύση (σε πόνους ματιών ή στο κριθαράκι). Βελτιώνει τους μαύρους κύκλους και το πρήξιμο στα μάτια.