ΣΤΑΘΜΟΙ ΒΑΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ ή πιο απλά ΚΕΡΑΙΕΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ

Και αφού μιλήσαμε γενικά για την τεχνολογία στην οποία βασίζεται η λειτουργία της κινητής τηλεφωνίας ήρθε η ώρα να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα για αυτό που βρίσκουμε μπροστά μας όταν περπατάμε στα βουνά και κυρίως όταν περπατάμε στους λόφους και τα χαμηλοβούνια γύρω από την Θεσσαλονίκη. Εμείς τις λέμε κεραίες κινητής τηλεφωνίας, στην επιστήμη των τηλεπικοινωνιών λέγονται σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι είναι αυτοί οι σταθμοί και ποιός ο τρόπος λειτουργίας τους.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΒΑΣΗΣ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ

Τι είναι ο σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας;

Ο σταθμός βάσης είναι το σύνολο των εγκαταστάσεων μιας εταιρείας κινητής τηλεφωνίας που τοποθετούνται σε μια περιοχή για την υποστήριξη του ασύρματου δικτύου της. Οι σταθμοί βάσης αποτελούνται από κεραιοσυστήματα εκπομπής και λήψης των ηλεκτρομαγνητικών σημάτων, καθώς και ηλεκτρονικό εξοπλισμό για την επεξεργασία των σημάτων αυτών. Τα κεραιοσυστήματα των σταθμών βάσης βρίσκονται τοποθετημένα πάνω σε μεταλλικούς πυλώνες ή ιστούς. Πολλοί σταθμοί βάσης κατασκευάζονται εντός των πόλεων και έχουν τα κεραιοσυστήματά τους τοποθετημένα στις οροφές ψηλών κτιρίων. Τι είναι η κυψέλη της κινητής τηλεφωνίας; Κάθε σταθμός βάσης καλύπτει μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, η οποία χωρίζεται σε μία ή περισσότερες κυψέλες. Το επιθυμητό από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας μέγεθος της κυψέλης καθορίζεται βάσει των ιδιαίτερων γεωγραφικών χαρακτηριστικών της περιοχής, καθώς και τον αριθμό και τη χρήση των κινητών τηλεφώνων που συνήθως υπάρχουν εκεί. Επειδή κάθε σταθμός βάσης μπορεί να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα περιορισμένο αριθμό τηλεφώνων (της τάξης των 50 με 100), οι κυψέλες είναι σχετικά μικρές εντός των πόλεων (της τάξης των εκατοντάδων μέτρων), και σχετικά μεγάλες στις αγροτικές περιοχές (της τάξης των δεκάδων χιλιομέτρων). Γενικότερα ο σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας είναι σταθερές κεραίες που χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση της κινητής τηλεφωνίας αναφέρονται ως σταθμοί βάσης κυψελωτών επικοινωνιών ή πύργοι μετάδοσης κινητής τηλεφωνίας. Οι σταθμοί βάσης αποτελούνται από τις κεραίες και τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Για να παρέχεται ικανοποιητική κάλυψη συγκεκριμένης περιοχής και πλήθους χρηστών, οι κεραίες πρέπει να τοποθετούνται σε μεγάλο ύψος και, επομένως, εγκαθίστανται συνήθως σε ταράτσες πολυκατοικιών ή στύλους. Το σύνηθες ύψος εγκαταστάσης σταθμών βάσης κυμαίνεται μεταξύ 15 και 60m. Τα σήματα τροφοδοτούνται προς τις κεραίες μέσω καλωδίων και, στη συνέχεια, εκπέμπονται ως ραδιοκύματα στην περιοχή που περιβάλλει το σταθμό βάσης. Μερικοί σταθμοί βάσης χρησιμοποιούν ομοιοκατευθυντικές κεραίες, οι οποίες μοιάζουν με στύλους ύψους 3-4.5 μέτρων. Αυτού του τύπου οι κεραίες απαντώνται συνήθως σε αγροτικές περιοχές. Στους σταθμούς βάσης σε αστικό και προαστιακό περιβάλλον, οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιούν συνήθως κεραίες που "φωτίζουν" ορισμένες περιοχές του χώρου (sector antennas). Αυτές οι κεραίες αποτελούνται από ορθογώνια πλαίσια, με διαστάσεις που κυμαίνονται στο εύρος 0.3-1.2m και διατάσσονται συνήθως σε τρεις ομάδες των τριών κεραιών η καθεμία. Η μια κεραία κάθε ομάδας χρησιμοποιείται για τη μετάδοση σημάτων στα κινητά τηλέφωνα, και οι άλλες δύο κεραίες χρησιμοποιούνται για τη λήψη σημάτων από τα κινητά τηλέφωνα. Εκτός από τα ανωτέρω είδη κεραιών που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία με τα κινητά τηλέφωνα, στους σταθμούς βάσης υπάρχουν και κεραίες σε σχήμα πιάτου/τυμπάνου (dish antenna), οι οποίες αποτελούν τερματικούς κόμβους για τη μικροκυματική σύνδεση και επικοινωνία με άλλους σταθμούς βάσης , εξυπηρετούν δηλαδή τη διασύνδεση του δικτύου. Μερικές φορές, οι σταθμοί βάσης διασυνδέονται μεταξύ τους με υπόγεια καλώδια αντί με μικροκυματικές ασύρματες ζεύξεις. Ανάλογα με τη θέση του σταθμού βάσης και το πλήθος των εξυπηρετουμένων χρηστών κινητών τηλεφώνων, οι σταθμοί βάσης μπορεί να απέχουν μεταξύ τους από μερικές εκατοντάδες μέτρα σε μεγάλες πόλεις έως αρκετά χιλιόμετρα σε αγροτικές περιοχές. 

Ποια συστήματα κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιούνται στη χώρα μας;

Για την ομαλή λειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας ακολουθούνται καθορισμένες αρχές κωδικοποίησης και διαμόρφωσης των εκπεμπόμενων σημάτων. Στη χώρα μας δραστηριοποιούνται τέσσερις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας στα συστήματα GSM-900, GSM-1800 (ή DCS-1800) και τα νέα συστήματα 3ης γενιάς UMTS. 

Τι είναι το σύστημα κινητής τηλεφωνίας GSM;

Η λέξη GSM προέρχεται από τα αρχικά του «Global System for Mobile Communications» που σημαίνει παγκόσμιο σύστημα κινητών επικοινωνιών και είναι ένα πρότυπο σύστημα κινητής τηλεφωνίας. Στο σύστημα GSM η περιοχή συχνοτήτων που έχει εκχωρηθεί για την λειτουργία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας υποδιαιρείται σε περισσότερες υποπεριοχές συχνοτήτων – κανάλια επικοινωνίας εύρους 200kHz. Κάθε κανάλι μπορεί να χρησιμοποιείται ταυτόχρονα από οκτώ το πολύ συνδρομητές, οι οποίοι χρησιμοποιούν διαδοχικά τα κανάλι για λίγο χρόνο (περίπου 0,577 ms). Κάθε σταθμός βάσης επικοινωνεί με τα κινητά τηλέφωνα που βρίσκονται στη περιοχή, συνήθως με 6 έως 12 κανάλια συχνοτήτων. Τα κανάλια αυτά είναι διαφορετικά μεταξύ γειτονικών κυψελών, ώστε να ξεχωρίζουν μεταξύ τους. Επειδή ο αριθμός των καναλιών είναι περιορισμένος, τα ίδια κανάλια ξαναχρησιμοποιούνται σε διαφορετικές κυψέλες. Η σχεδίαση των δικτύων είναι τέτοια, ώστε οι κυψέλες που χρησιμοποιούν τα ίδια κανάλια να είναι όσο το δυνατόν μακρύτερα μεταξύ τους για την ελαχιστοποίηση των παρεμβολών της μιας στη λειτουργία της άλλης. Τα κινητά τηλέφωνα μετρούν το επίπεδο του σήματος που λαμβάνουν από τους πλησιέστερους σταθμούς βάσης και αν, καθώς μετακινούμαστε, το σήμα από έναν άλλο σταθμό βάσης γίνει καλύτερο από το σήμα του σταθμού που χρησιμοποιούμε, τότε το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας μας μεταβιβάζει στην κυψέλη του σταθμού αυτού, χωρίς η μεταβίβαση να γίνεται αισθητή από μας.

Τι είναι το σύστημα κινητής τηλεφωνίας UMTS;

Το σύστημα κινητής τηλεφωνίας UMTS προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων «Universal Mobile Telecommunication System» (Καθολικό Σύστημα Κινητών Τηλεπικοινωνιών) και είναι η εφαρμογή της τεχνολογίας τρίτης γενεάς κινητής τηλεφωνίας που επιτρέπει την μετάδοση δεδομένων (εικόνα και ήχο) με πολύ υψηλές ταχύτητες και σε πραγματικό χρόνο. Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση ενός ευρέος φάσματος επικοινωνίας (μεγέθους 5 MHz) μεταξύ κινητού και σταθμού βάσης. Στο σύστημα UMTS, η πρόσβαση των συνδρομητών στο δίκτυο μπορεί να γίνεται ταυτόχρονα στην ίδια ζώνη συχνοτήτων, επειδή διαχωρίζονται με την χρήση κωδικών. 

Σε αντίθεση με το σύστημα GSM, δυο γειτονικοί σταθμοί βάσης μιας εταιρείας μπορούν να εκπέμπουν στην ίδια ζώνη συχνοτήτων και κάθε συνδρομητής μπορεί να εξυπηρετείται ταυτόχρονα από δύο ή περισσότερους σταθμούς βάσης. 

Το μέγεθος της κυψέλης που καλύπτει ο σταθμός βάσης δεν είναι σταθερό, αλλά μπορεί να μεταβάλλεται. Συγκεκριμένα, όταν ένας σταθμός UMTS πρέπει να εκπέμπει μεγάλο όγκο πληροφοριών, είτε επειδή λειτουργούν πολλά κινητά τηλέφωνα στις κυψέλες του είτε επειδή υπάρχει απαίτηση υψηλών ρυθμών μεταφοράς δεδομένων από λίγες συσκευές, μειώνεται η ισχύς εκπομπής από την κεραία αυτή, ώστε να μικρύνει η περιοχή κάλυψης του σταθμού. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται «αναπνοή της κυψέλης» (cell breathing) και έχει στόχο την αποφυγή των παρεμβολών στους γειτονικούς σταθμούς.

Τι διαφορές έχουν τα συστήματα κινητής τηλεφωνίας με αυτά της ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης;

Παρότι τα συστήματα ραδιοφώνου και τηλεόρασης παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με αυτά της κινητής τηλεφωνίας, υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά: η επικοινωνία στις περιπτώσεις του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης είναι μονόδρομη από την κεραία εκπομπής προς τον δέκτη στο σπίτι μας, ενώ στα συστήματα κινητής τηλεφωνίας είναι αμφίδρομη τόσο από τον σταθμό βάσης προς το κινητό τηλέφωνο όσο και αντίστροφα. 

Έτσι, στις περιπτώσεις των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών είναι δυνατόν εκπέμποντας με μεγάλη ισχύ από μία μόνο θέση, όπως η κορυφή ενός βουνού απ’ όπου η εκπομπή είναι πολύ καλύτερη, να καλυφθεί αποτελεσματικά μια μεγάλη γεωγραφική έκταση με σήμα. 

Αντίθετα, τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας χρειάζονται για να λειτουργήσουν εκπομπή από πολλές θέσεις, αλλά με μικρή ισχύ εκπομπής σε κάθε μία.

Τι κεραίες χρησιμοποιούν οι σταθμοί βάσης;

Οι σταθμοί βάσης χρειάζονται οπωσδήποτε κεραίες εκπομπής και λήψης για την επικοινωνία με τα κινητά τηλέφωνα. 

Οι κεραίες αυτές έχουν συνήθως μακρόστενο σχήμα, μήκος ένα με δύο μέτρα, πλάτος δέκα με είκοσι εκατοστά, πάχος μερικά εκατοστά και τοποθετούνται κατακόρυφα. Επίσης, υπάρχουν και κεραίες κινητής τηλεφωνίας που μοιάζουν με ραβδιά διαμέτρου λίγων εκατοστών και μήκους ένα με δύο μέτρα. Πέραν των κεραιών για την σύνδεση με τα κινητά τηλέφωνα, οι σταθμοί βάσης έχουν συνήθως και μία μικροκυματική κεραία που χρησιμοποιείται για την ασύρματη σύνδεση του σταθμού με το κέντρο για την λήψη και την προώθηση των τηλεφωνικών κλήσεων. Οι κεραίες αυτές μοιάζουν με κυλινδρικά τύμπανα κάθετα τοποθετημένα διαμέτρου συνήθως τριάντα ή εξήντα εκατοστών.

Πως εκπέμπουν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας;

Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας δεν εκπέμπουν σφαιρικά γύρω τους με τον ίδιο τρόπο, αλλά ακτινοβολούν σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις για να επικοινωνούν με τα κινητά τηλέφωνα που βρίσκονται στην περιοχή που έχει σχεδιαστεί να καλύπτει ο σταθμός βάσης. 

Είναι, δηλαδή, κατευθυντικές και στο οριζόντιο και στο κατακόρυφο επίπεδο. Οι κεραίες αυτές ακτινοβολούν περισσότερο προς την κατεύθυνση του ορίζοντα όπου κατευθύνεται η κύρια δέσμη τους και πολύ λιγότερο στις υπόλοιπες (βλ. τα διαγράμματα ακτινοβολίας αμέσως παραπάνω).

Πως εκπέμπουν οι μικροκυματικές κεραίες των ασύρματων ζεύξεων;

Οι κεραίες αυτές είναι υπερκατευθυντικές, εκπέμποντας μια πολύ στενή δέσμη και χρειάζονται δύο όμοιες κεραίες (από μία σε κάθε άκρο της σύνδεσης) για να αποκατασταθεί μια ζεύξη. Όλη η ακτινοβολία συγκεντρώνεται στη κατεύθυνση της ευθείας που συνδέει τις δύο κεραίες και η ακτινοβολία που διαφεύγει εκτός αυτής είναι σχεδόν μηδενική. Για να αποκατασταθεί η σύνδεση απαιτείται να μην παρεμβάλλεται τίποτα στη νοητή ευθεία μεταξύ των δύο κεραιών. Μερικές φορές είναι αδύνατο να δημιουργηθεί μια απευθείας σύνδεση μεταξύ ενός σταθμού βάσης και του κέντρου του και έτσι χρησιμοποιείται κάποιος άλλος σταθμός βάσης ως ενδιάμεσος. Στις περιπτώσεις αυτές ο ενδιάμεσος σταθμός βάσης θα έχει περισσότερες από μία μικροκυματικές κεραίες. Υπάρχουν, επίσης, περιπτώσεις που οι σταθμοί βάσης μεταδίδουν τις κλήσεις τους στο κέντρο ενσύρματα π.χ. με κάποιο μισθωμένο κύκλωμα και δεν έχουν καμία μικροκυματική ζεύξη. Οι μικροκυματικές κεραίες χρησιμοποιούνται ευρύτατα και σε άλλες εφαρμογές όπως στις ασύρματες ζεύξεις του ΟΤΕ ΑΕ μεταξύ πόλεων για τα σταθερά τηλέφωνα, σε υπηρεσίες διαδικτύου κλπ.

Από τι εξαρτάται η ένταση της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας στο περιβάλλον ενός σταθμού βάσης;

Στους σταθμούς βάσης υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που καθορίζουν τα επίπεδα της προσπίπτουσας ακτινοβολίας στις θέσεις που μπορεί να βρεθεί κάποιος άνθρωπος.

- Η ισχύς εκπομπής: Η συνολική ισχύς που εκπέμπεται από τα κεραιοσυστήματα. Όσο μεγαλύτερη είναι η ισχύς εκπομπής τόσο μεγαλύτερη είναι και η ακτινοβολία που προσπίπτει στις θέσεις που βρίσκονται οι άνθρωποι. Τυπικές τιμές ισχύος στην είσοδο των κεραιών των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας είναι από 10W έως 40W στις αραιοκατοικημένες αγροτικές περιοχές και κάτω από 10W στις πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές.

- Το διάγραμμα ακτινοβολίας της κεραίας: Ανάλογα με την κατασκευή τους, οι κεραίες δεν εκπέμπουν την ακτινοβολία ομοιόμορφα (σφαιρικά) στο περιβάλλον τους, αλλά υπάρχουν κατευθύνσεις στις οποίες εκπέμπουν πολύ περισσότερο από άλλες. Η διαφορά στην ένταση της ακτινοβολίας μεταξύ δύο κατευθύνσεων μπορεί να είναι μεγαλύτερη από 100 φορές. Οι κατασκευαστές των κεραιών παρέχουν διαγράμματα που δείχνουν πως μεταβάλλεται η ισχύς της ακτινοβολίας στο περιβάλλον των κεραιών συναρτήσει της κατεύθυνσης.

- Η απόσταση από την κεραία: Η ακτινοβολούμενη ισχύς από μια κεραία προς μία κατεύθυνση δεν είναι σταθερή, αλλά μειώνεται πολύ γρήγορα με την απόσταση (με το αντίστροφο τετράγωνο της απόστασης δηλαδή σε διπλάσια απόσταση προσπίπτει το ένα τέταρτο της ακτινοβολίας και σε δεκαπλάσια απόσταση το ένα εκατοστό).

- Τα παρεμβαλλόμενα φυσικά ή τεχνητά εμπόδια: Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία εξασθενεί πάρα πολύ στα σημεία που βρίσκονται πίσω από τοίχους ή κάτω από οροφές κτιρίων.

Για ποιο λόγο υπάρχουν τόσο πολλοί σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας;

Οι σταθμοί βάσης τοποθετούνται πάνω σε μεταλλικούς πυλώνες στις κορυφές των βουνών με σκοπό να υπάρχει σήμα σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας μπορεί να βρεθεί κάποιος χρήστης κινητού τηλεφώνου. Ωστόσο, στις πόλεις λειτουργούν πάρα πολλά κινητά τηλέφωνα και οι παρακείμενοι σταθμοί που βρίσκονται στα βουνά δεν δύνανται να εξυπηρετήσουν όλες τις κλήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ανάγκη να εγκατασταθούν πολλοί σταθμοί βάσης με μικρή περιοχή κάλυψης, ώστε να εξυπηρετούνται όλοι οι χρήστες. Ο αριθμός των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας σε όλη την χώρα ανέρχεται σήμερα σε 6500 περίπου.

Όσο αυξάνεται ο αριθμός των σταθμών βάσης, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία αυξάνεται; 

Όταν λειτουργεί ένας νέος σταθμός κινητής τηλεφωνίας δημιουργείται μια νέα περιοχή κάλυψης που προκύπτει από την μείωση (υποδιαίρεση) των περιοχών που κάλυπταν οι άλλοι προυπάρχοντες σταθμοί. Η μείωση αυτή επιτυγχάνεται μειώνοντας την ισχύ εκπομπή τους. Έτσι, όταν λειτουργεί ένας νέος σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας, η ακτινοβολία γύρω από τους γειτονικούς παλιούς σταθμούς βάσης μειώνεται. Πιο σημαντικό είναι όμως το ότι με την λειτουργία νέων σταθμών βάσης, καθίσταται ευκολότερη η σύνδεση του κινητού τηλεφώνου με το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας με αποτέλεσμα η ατομική έκθεση των χρηστών από τα κινητά τηλέφωνα να μειώνεται. Βέβαια, όσο σε κάθε σταθμό προστίθενται νέες υπηρεσίες που εκπέμπουν σε περισσότερες συχνότητες, η ακτινοβολία από τους σταθμούς βάσης αυξάνεται.

Έχω δει περιπτώσεις, όπου οι κεραίες των σταθμών βάσης είναι τοποθετημένες σε ταράτσες κτιρίων, ενώ σε μικρή απόσταση υπάρχουν άλλα ψηλότερα κτίρια. Πως είναι δυνατόν να συμβαίνει αυτό;

Πράγματι, αν και γενικά είναι προτιμότερο οι κεραιοδιατάξεις των σταθμών βάσης να τοποθετούνται στις οροφές των ψηλότερων κτιρίων σε μια περιοχή, υπάρχουν περιπτώσεις που έχουν τοποθετηθεί σε πιο χαμηλά κτίρια. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί το χαμηλό κτίριο είναι σε πιο «στρατηγική» θέση για την ανάπτυξη του ασύρματου δικτύου (π.χ. έχει θέα σε μια λεωφόρο όπου γίνεται εξαιρετικά μεγάλη χρήση κινητών τηλεφώνων) είτε γιατί για οποιοδήποτε λόγο δεν κατέστη δυνατό να τοποθετηθούν στα υπάρχοντα υψηλότερα κτίρια. Σε κάθε περίπτωση πάντως, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι κεραίες δεν κατευθύνουν την ακτινοβολία τους πάνω στα γειτονικά ψηλότερα κτίρια, αφού αυτά αποτελούν εμπόδια για την ραδιοεπικοινωνία. Συνεπώς, οι κατασκευαστές του σταθμού είτε θα τοποθετήσουν τις κεραίες τους πάνω σε ψηλούς ιστούς για να υπερκεράσουν το ύψος των γειτονικών κτιρίων, είτε θα κατευθύνουν τις κεραίες τους να ακτινοβολούν παραπλεύρως από τα ψηλά κτίρια προκειμένου να τα αποφύγουν.

Γιατί μερικές κεραίες κινητής τηλεφωνίας καλύπτονται ώστε να μοιάζουν με καμινάδες, θερμοσίφωνες κλπ;

Από τεχνικής πλευράς δεν υπάρχει κανένας λόγος να καλύπτονται οι κεραίες των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας. Από αισθητικής πλευράς είναι δυνατόν ένα κάλυμμα να εντάξει καλύτερα την κεραία στο περιβάλλον της. Παρόλα αυτά οι πρακτικές κάλυψης της κεραίας δημιουργούν την εντύπωση ότι γίνεται προσπάθεια απόκρυψης της όλης εγκατάστασης, ώστε να μην είναι δυνατόν να εντοπιστεί η παρουσία του σταθμού στο κτίριο. Πολλές φορές αυτό οξύνει τις ανησυχίες που προκύπτουν από την τοποθέτηση ενός σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας εντός κατοικημένων περιοχών. Επισημαίνεται πάντως ότι τα καλύμματα αυτά δεν επηρεάζουν καθόλου τα επίπεδα της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας.

Επιτρέπεται η τοποθέτηση σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας κοντά σε σχολεία, νηπιαγωγεία κλπ;

Παρά την κοινή ευαισθησία που υπάρχει σχετικά με την έκθεση των μικρών παιδιών σε οποιοδήποτε περιβαλλοντικό παράγοντα, είναι γεγονός πως παιδιά δεν υπάρχουν μόνο στα σχολεία, αλλά ασφαλώς είναι δυνατόν να βρίσκονται σε οποιοδήποτε χώρο εντός μιας κατοικημένης περιοχής. Μάλιστα τα μικρά παιδιά περνούν πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι τους σε σχέση με αυτόν που περνούν στο σχολείο. Κατ’ αυτή την έννοια δεν πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός, στο πλαίσιο προστασίας των ανθρώπων από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ανάλογα με το αν πρόκειται για έκθεση στο χώρο του σχολείου ή όχι, αλλά θα πρέπει να υπάρχει ένα κοινό αυστηρό πλαίσιο προστασίας, εφαρμόσιμο σε όλους τους χώρους όπου υπάρχει πρόσβαση του γενικού πληθυσμού. Τα θεσμοθετημένα όρια ισχύουν για όλες τις ομάδες του πληθυσμού, ακόμα και τις πλέον ευαίσθητες, ώστε όλοι να προστατεύονται από την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Πάντως, σύμφωνα με το νέο νόμο για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες τα όρια έκθεσης του κοινού καθίστανται στο 60% των ορίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν σε απόσταση μικρότερη από 300 μέτρα από τις κεραιοδιατάξεις υπάρχει σχολείο, βρεφονηπιακός σταθμός, νοσοκομείο ή γηροκομείο, έναντι του 70% που ορίζεται στον νόμο αυτό γενικά για τις υπόλοιπες κεραιοδιατάξεις στην χώρα μας. Επίσης, με τον νόμο αυτό δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας πάνω σε κτιριακές εγκαταστάσεις βρεφονηπιακών σταθμών, σχολείων, γηροκομείων και νοσοκομείων.

Είμαι ιδιοκτήτης ενός ακινήτου και μου ζήτησαν να εγκαταστήσουν ένα σταθμό βάσης κινητής τηλεφωνίας στην οροφή του, τι πρέπει να κάνω, να δεχτώ;

Η απόφαση για το αν θα δεχτείτε ή όχι είναι αποκλειστικά δική σας. Αν δεχτείτε, πρέπει οπωσδήποτε να βεβαιωθείτε ότι η όλη εγκατάσταση θα πραγματοποιηθεί κατόπιν της χορηγήσεως όλων των απαιτούμενων αδειών και εγκρίσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες (οικεία Γεν. Γραμ. Περιφέρειας, Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, οικεία Πολεοδομία, Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και από οποιαδήποτε άλλη απαιτείται κατά περίπτωση, π.χ. Επιτροπή Αρχιτεκτονικού Ελέγχου, ∆ασική Υπηρεσία). Προαπαιτούμενο όλων αυτών βέβαια, όπως αναφέρεται και παρακάτω υποβληθείσα περιβαλλοντική μελέτη, καθώς και η έκδοση γνωμάτευσης για την αντίστοιχη μελέτη ραδιοεκπομπών που αποδεικνύει ότι τα επίπεδα της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής σε όλα τα σημεία στο περιβάλλον του εν λόγω σταθμού βάσης στα οποία θα είναι ελεύθερη η πρόσβαση του κοινού θα είναι χαμηλότερα από τα θεσμοθετημένα όρια.

Παρατήρησα πως κατασκευάζουν μια κεραία κινητής τηλεφωνίας στη γειτονιά μου, τι πρέπει να ξέρω και τι μπορώ να κάνω;

Αφού διαβάσετε το παρόν έντυπο θα έχετε μια καλή αίσθηση για τα επίπεδα της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και τις διαδικασίες ελέγχου των σταθμών αυτών. Μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε με τις αρμόδιες υπηρεσίες που εκδίδουν άδειες ή εγκρίσεις για να σας πληροφορήσουν αν έχουν χορηγήσει άδεια για την εγκατάσταση σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας στη θέση που σας ενδιαφέρει.

Τι είναι οι μικροκεραίες και που χρησιμοποιούνται;

Σε μερικές περιπτώσεις, πολλοί χρήστες κινητών τηλεφώνων συγκεντρώνονται σε χώρους όπου είναι δύσκολο να υπάρξει καλή κάλυψη από τους υπάρχοντες σταθμούς βάσης στην περιοχή ή/και είναι δύσκολο να εξυπηρετηθούν όλοι εφόσον θέλουν να κάνουν κλήση. Τέτοιες περιπτώσεις είναι στο μετρό, στους κλειστούς χώρους των αεροδρομίων, σε μεγάλους χώρους συγκεντρώσεων και εκδηλώσεων κλπ. Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούνται μικροκεραίες για να καλύψουν με σήμα τους χώρους αυτούς. Οι μικροκεραίες έχουν σχετικά μικρές διαστάσεις, τοποθετούνται στην οροφή ή πάνω σε τοίχους εσωτερικών χώρων αλλά και σε εξωτερικούς χώρους που παρατηρείται αυξημένη χρήση κινητών τηλεφώνων όπως πλατείες ή πάρκα και έχουν μικρή ακτίνα κάλυψης με σκοπό να εξυπηρετήσουν μια περιοχή όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός χρηστών κινητών τηλεφώνων.

Αυτοί που κατοικούν ή εργάζονται κοντά σε σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας είναι πολύ εκτεθειμένοι σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία;

Ο τρόπος που λειτουργούν οι κεραίες των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας, στην πράξη, είναι τέτοιος, ώστε οι μέγιστες τιμές να εμφανίζονται συνήθως τοπικά σε κάποιες μικρές περιοχές στις ταράτσες και στις απολήξεις των ίδιων των κτιρίων στα οποία βρίσκονται εγκατεστημένες οι κεραίες αυτές καθώς και στα αντίστοιχα σημεία των ψηλών γειτονικών κτιρίων που δεν αποτελούν σημεία συνήθους πρόσβασης του κοινού. Έτσι, τα τυπικά επίπεδα της έκθεσης των ανθρώπων σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στα σημεία παραμονής στο περιβάλλον των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας είναι κατά κανόνα πολλές φορές μικρότερα από τις μέγιστες τιμές που μπορούν να εμφανιστούν σε κάποια μεμονωμένα «δυσμενή» σημεία. ∆ηλαδή, η τήρηση των ορίων στα «δυσμενέστερα» σημεία που μπορεί να βρεθεί κάποιος στο περιβάλλον ενός σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας, εξασφαλίζει ότι οι τιμές της μακροχρόνιας έκθεσης των περιοίκων θα είναι πολλές φορές χαμηλότερες των θεσμοθετημένων ορίων. Όπως επισημαίνεται μάλιστα και σε πρόσφατη ανακοίνωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Fact Sheet No.304, Mάϊος 2006), σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα ερευνητικά αποτελέσματα, δεν υπάρχει καμία πειστική επιστημονική ένδειξη ότι τα ασθενή εκπεμπόμενα σήματα στην περιοχή των ραδιοσυχνοτήτων από τους σταθμούς βάσης προκαλούν βλαβερά αποτελέσματα στην υγεία.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΙΝΗΤΗΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΑΣ

Πόσοι από εμάς δεν έχουν περπατήσει μία ή περισσότερες φορές στα ελληνικά βουνά και μάλιστα κυρίως στις δασικές περιοχές γύρω από την Θεσσαλονίκη και δεν έχουν πέσει πάνω σε κάποιο πυλώνα εταιρείας κινητής τηλεφωνίας? Εκατοντάδες από αυτούς βρίσκονται σε κάποια κορυφογραμμή ή σε κάποια πλαγιά με μεγάλη ορατότητα και τους διακρίνουμε από χιλιόμετρα μακριά σαν υπενθύμιση της ανθρώπινης κυριαρχίας πάνω στο γήϊνο περιβάλλον. Σε σχέση με εμάς (το trekking around Thessaloniki) να σας θυμίσω τις δεκάδες κεραίες κινητής τηλεφωνίας που στέκονται αγέρωχες για παράδειγμα στο Λάναρι, στον Χορτιάτη ή στο Κουρί Ασβεστοχωρίου. Αλήθεια όμως πως είναι στημένο και οργανωμένο ένα δίκτυο κινητής τηλεφωνίας? Πως λειτουργεί με απλά λόγια η κινητή τηλεφωνία? Αυτά θα δούμε σε αυτήν την σύντομη για το θέμα αυτό ανάρτηση.

Τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας

Πως λειτουργεί η κινητή τηλεφωνία
Η κινητή τηλεφωνία είναι η δυνατότητα επικοινωνίας (φωνή, κείμενο, δεδομένα) μέσω της ασύρματης μετάδοσης ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων επιτρέποντας την επικοινωνία εν κινήσει χωρίς περιορισμούς και καλώδια και ανεξάρτητα από τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες μιας περιοχής. Η δυνατότητα αυτή δημιουργείται από την εγκατάσταση ενός ασύρματου δικτύου κινητής τηλεφωνίας, το οποίο αποτελείται από τους σταθμούς βάσης (κεραίες και μικροκυματικά κάτοπτρα), τα κινητά τηλέφωνα και τα ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα. Το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιεί τους σταθμούς βάσης για την παροχή τηλεπικοινωνιακής κάλυψης στους χώρους που βρισκόμαστε. Κάθε φορά που κάνουμε μια κλήση από το κινητό μας τηλέφωνο, αυτό στέλνει και λαμβάνει ηλεκτρομαγνητικά σήματα προς και από τον πλησιέστερο σταθμό βάσης. Ο σταθμός βάσης στη συνέχεια μεταβιβάζει την πληροφορία, ενσύρματα ή ασύρματα, στα τηλεφωνικά κέντρα, με αποτέλεσμα να μπορούμε να επικοινωνήσουμε με εκείνον που θέλουμε. Εδώ είναι μία καλή ευκαιρία να δούμε τι είναι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα.

Τι είναι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία

Η ηλεκτρομαγνητική ενέργεια, ή αλλιώς ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, αποτελείται από κύματα ηλεκτρικής και μαγνητικής ενέργειας, τα οποία διαδίδονται ταυτόχρονα, δηλαδή ακτινοβολούνται, στον ελεύθερο χώρο. Η περιοχή στην οποία αναπτύσσονται αυτά τα κύματα λέγεται ηλεκτρομαγνητικό πεδίο. Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα εμφανίζονται με πολλές διαφορετικές μορφές. Τα ραδιοκύματα, τα μικροκύματα, το ορατό φως, οι ακτίνες x και οι ακτίνες γ είναι κάποιες από τις μορφές των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία εμφανίζονται σε ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων, το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, το οποίο χωρίζεται σε επιμέρους περιοχές, τις ζώνες συχνοτήτων. Το φάσμα των συχνοτήτων περιλαμβάνει την ιονίζουσα και τη μη ιονίζουσα ακτινοβολία.

Η ιονίζουσα ακτινοβολία είναι αυτή που έχει συχνότητα υψηλότερη από το ορατό φως. Είναι μικρότερου μήκους κύματος και μεταφέρει πολύ υψηλή ενέργεια. Περιλαμβάνει την κοσμική ακτινοβολία, τις ακτίνες x και τις ακτινοβολίες α, β και γ ραδιενεργού διάσπασης. Χαρακτηρίζεται με τον όρο «ιονίζουσα», διότι προκαλεί ιονισμό της ύλης, δηλαδή το φωτόνιό της διαθέτει τέτοια ενέργεια, ώστε μπορεί να εκδιώξει ένα ηλεκτρόνιο από ένα άτομο της ύλης. Η ακτινοβολία αυτή μπορεί να προκαλέσει άμεση βλάβη στη βιολογική ύλη και συγκεκριμένα στο DNA των κυττάρων. Οι πηγές των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, στα οποία υποβαλλόμαστε καθημερινά (ραδιοκύματα, μικροκύματα, ηλεκτρισμός), είναι μεγάλου μήκους κύματος και χαμηλής συχνότητας. Δεν μπορούν να προκαλέσουν ιονισμό, διότι η ενέργεια που μεταφέρουν είναι μικρή. Δεν μπορούν να σπάσουν χημικούς δεσμούς στα μόρια των κυττάρων. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίζονται με τον όρο μη-ιονίζουσα ακτινοβολία. Τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία ήταν ανέκαθεν παρόντα στη γη. Υπάρχουν παντού στο περιβάλλον μας και προέρχονται από φυσικές πηγές ή έχουν δημιουργηθεί από τον άνθρωπο. Το γήινο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο, το ηλιακό φως, οι κεραυνοί, ο χτύπος της καρδιάς, το ανθρώπινο νευρικό σύστημα αποτελούν φυσικές πηγές ηλεκτρομαγνητικών πεδίων. Στις τεχνητές πηγές περιλαμβάνονται οι οικιακές ηλεκτρικές συσκευές (ηλεκτρική σκούπα, φούρνος μικροκυμάτων, ψυγείο, τηλεόραση κ.λ.π.), οι γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας, τα ραντάρ κ.λπ. 

Τι είναι ένας σταθμός βάσης κινητής τηλεφωνίας
Ο σταθμός βάσης αποτελεί το σύνολο των εγκαταστάσεων μιας εταιρείας κινητής τηλεφωνίας που τοποθετείται σε μία περιοχή για να υποστηρίξει το ασύρματο δίκτυό της.
Οι σταθμοί βάσης αποτελούνται από κεραίες εκπομπής και λήψης ηλεκτρομαγνητικών σημάτων και τον απαραίτητο ηλεκτρονικό εξοπλισμό για την επεξεργασία αυτών των σημάτων. Οι σταθμοί βάσης δηλαδή είναι οι «κεραίες κινητής τηλεφωνίας» που βλέπουμε πολύ συχνά στα βουνά. Οι κεραίες των σταθμών βάσης τοποθετούνται σε μεγάλο ύψος: συνήθως πάνω σε μεταλλικούς πυλώνες για να καλύψουν τηλεπικοινωνιακά αγροτικές και αραιοκατοικημένες περιοχές ή στις οροφές ψηλών κτιρίων για να δώσουν τηλεπικοινωνιακή κάλυψη εντός των πόλεων. Οι σταθμοί βάσης επικοινωνούν μεταξύ τους με υπόγεια καλώδια ή με μικροκυματικά κάτοπτρα (μικροκυματικές κεραίες ασύρματων ζεύξεων).
Πως λειτουργούν οι σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας
Κάθε σταθμός βάσης φέρει από 1 έως 4 κεραίες, που δίνουν ηλεκτρομαγνητικό σήμα, δηλαδή παρέχουν τηλεπικοινωνιακή κάλυψη, σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Όταν ένας σταθμός βάσης έχει 3 κεραίες, δημιουργεί τρεις περιοχές κάλυψης περιμετρικά, οι οποίες, λόγω του σχήματός τους, ονομάζονται κυψέλες. Το μέγεθος κάθε κυψέλης καθορίζεται από τα γεωγραφικά της χαρακτηριστικά (δένδρα, λόφοι, κτίρια κ.λπ.) και από τον αριθμό και τη χρήση των εξυπηρετούμενων χρηστών κινητών τηλεφώνων που συνήθως υπάρχουν εκεί. Ο κάθε σταθμός βάσης έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει ταυτόχρονα συγκεκριμένο αριθμό κινητών τηλεφώνων (συνήθως από 50 έως 100). Για το λόγο αυτό, οι κυψέλες είναι μικρές εντός των πόλεων (της τάξης των εκατοντάδων μέτρων) και μεγαλύτερες στις αγροτικές περιοχές (της τάξης των δεκάδων χιλιομέτρων).
Πως εκπέμπουν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας 
Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας δεν εκπέμπουν σφαιρικά γύρω τους, αλλά σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις για να επικοινωνούν με τα κινητά τηλέφωνα που βρίσκονται στην περιοχή που έχει σχεδιαστεί να καλύπτουν. Είναι, δηλαδή, κατευθυντικές και στο οριζόντιο και στο κατακόρυφο επίπεδο. Οι κεραίες αυτές εκπέμπουν περισσότερο προς την κατεύθυνση του ορίζοντα όπου κατευθύνεται η κύρια δέσμη τους και πολύ λιγότερο στις υπόλοιπες. 

ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ

Παλαιότερα είχαμε περπατήσει στο δάσος του Κουρί φθινόπωρο, με τους προσκόπους το είχαμε επισκεφθεί αρχές καλοκαιριού……όλα φυσιολογικά. Τώρα για τις ανάγκες του TREKKING AROUND THESSALONIKI όταν το περπατήσαμε πρώτη φορά αρχές άνοιξης μείναμε έκπληκτοι από τις ανθισμένες αμυγδαλιές στον ασφάλτινο δρόμο που ανηφορίζει από το Ασβεστοχώρι για το Κουρί. Εκεί συνηδειτοποιήσαμε ότι δεν ξέρουμε τίποτα για αυτό το δέντρο. Είχαμε περάσει τόσες φορές από δίπλα του και δεν γνωρίζαμε ότι ήταν αμυγδαλίές. 

Μόνο όταν τις είδαμε από κοντά καταλάβαμε ότι πρόκειται για αμυγδαλιές. Έτσι αποφασίσαμε να κάνουμε μία μικρή έρευνα και να σας παρουσιάσουμε σε ανάρτηση τι συγκεντρώσαμε για αυτό το δέντρο.

ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ

Η Αμυγδαλιά είναι είδος φυτών της οικογένειας των Ροδιδών που πολλές φορές εντάσσεται στο γένος Προύμνη. Το κοινότερο είδος είναι η Προύμνη η γλυκεία (Prunus dulcis) που φύεται σε όλες σχεδόν τις θερμές και ξηρές περιοχές της Παραμεσογειακής ζώνης όπου καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια. Για αυτόν το λόγο ο καθορισμός τού τόπου προέλευσής του είναι πολύ δύσκολος. Είναι δένδρο φυλλοβόλο με ύψος από 4 ως 12 μέτρα, έχει κορμό διαμέτρου μέχρι 30 εκατοστά και φύλλα ελλειψοειδή, λογχοειδή και οδοντωτά. Η αμυγδαλιά είναι δέντρο που φθάνει ακλάδευτο τα 8-10 μέτρα και ξεκινά να ανθίζει από τα μέσα-τέλη Ιανουαρίου (οι πρώιμες ποικιλίες, άλλες ανθίζουν μέχρι και στα μέσα Μαρτίου). Η ψίχα του αμυγδάλου περιβάλλεται από χνουδωτό, σκληρό περικάρπιο το οποίο κατά την πλήρη ωρίμανση σκίζεται σταδιακά.

Η αμυγδαλόψιχα, περιέχει ανάμεσα στα άλλα 20-25% πρωτεΐνες, 50-55% έλαιο, βιταμίνες Β1-Β2-Ε, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, φώσφορο. Η παραγωγική ζωή των δέντρων είναι μεγάλη και μπορεί να φτάσει έως και τα 50 χρόνια. Αρχίζει να είναι παραγωγική από 3ο – 4ο έτος , ενώ σε πλήρη καρποφορία φτάνει στα 8 – 9 χρόνια. Αποδίδει 5-15 κιλά αμυγδάλων ανά δέντρο. 

Η περίοδος συγκομιδής ορίζεται από τα τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου και αναλόγως την ποικιλία. Το κατάλληλο στάδιο συγκομιδής θεωρείται όταν έχει σκιστεί πλήρως το εξωκάρπιο στην εσωτερική κόμη του δένδρου. Η μη εξημερωμένη αμυγδαλιά εμφανίζεται σε ανασκαφές στην Ελλάδα από το 8.000 π.Χ. έως το 3.000 π.Χ. που γίνεται η εξημέρωση της. Η εξημερωμένη αμυγδαλιά ήταν ευρέως γνωστή στους Εβραίους από τον 16ο π.χ. αιώνα. 

Όταν πέθανε ο Αιγύπτιος βασιλιάς Τουταγχαμών γύρω στο 1325 π.Χ. τα αμύγδαλα ήταν μία από τις τροφές που τοποθετήθηκαν στον περίφημο τάφο του για να τον τρέφουν στη μετά θάνατο ζωή του. Στους Έλληνες και τους Πέρσες αναφέρεται σαφώς ως εδώδιμο από τον 6ο π.Χ. αιώνα. Από την Ελλάδα διαδόθηκε στην Ιταλία κατά τον 2ο π.Χ. αιώνα η δε Λατινική ονομασία του αμυγδάλου ήταν nux Graecum (= ελληνικό καρύδι). 

Η αμυγδαλιά διαθέτει τεράστια αντοχή στην ξηρασία, ωστόσο υπάρχουν ποικιλίες λιγότερο ή περισσότερο ανθεκτικές (όπως η ποικιλία Ρέτσου). Οι ευνοϊκοί τύποι εδαφών είναι ανάλογοι με το είδος του υποκειμένου επάνω στο οποίο εμβολιάζεται η Αμυγδαλιά. 

Γενικά όμως η αμυγδαλιά κάνει σχεδόν σε όλα τα είδη εδαφών , ακόμη και σε πετρώδη και με μεγάλη κλίση εδάφη. Οι ιδανικότερες κλιματολογικές συνθήκες για την καλλιέργεια της αμυγδαλιάς είναι οι μεσογειακές με τις ακόλουθες ιδιομορφίες: σύντομο φθινόπωρο, βροχερός και ψυχρός χειμώνας χωρίς ιδιαίτερα χαμηλές θερομοκρασίες, άνοιξη που διαδέχεται άμεσα το χειμώνα, χωρίς παγετούς από την στιγμή που θα φουσκώσουν τα μάτια, ζεστό και άνυδρο καλοκαίρι και φθινόπωρο χωρίς βροχές. 

Η αμυγδαλιά πολλαπλασιάζεται κυρίως με ενοφθαλμισμό με όρθιο Τ πάνω σε υποκείμενα σπορόφυτα ή κλώνους ηλικίας 1-2 ετών, αν και μερικές φορές χρησιμοποιείται ο εγκεντρισμός (σχιστός ή υπόφλοιος στεφανίτης) συνήθως σε δέντρα μεγάλης ηλικίας. 

Ο ενοφθαλμισμός μπορεί να γίνει νωρίς την άνοιξη μόλις αρχίσει να αποκολλάται εύκολα ο φλοιός του υποκειμένου με κοιμώμενο οφθαλμό από εμβολιοφόρους βλαστούς, που κόπηκαν έγκαιρα και διατηρήθηκαν κατάλληλα συσκευασμένοι σε θερμοκρασία 3-4oC. 

Σαν πιο κατάλληλη εποχή θεωρείται το καλοκαίρι (μέσα Ιουλίου) και το φθινόπωρο (αρχές Σεεπτεμβρίου) με ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες, περίοδοι που εξασφαλίζουν και κατάλληλα εμβόλια. 

Ο καρπός της αμυγδαλιάς, πρώτα συλλέγεται από το δένδρο με το κατάλληλο τίναγμα (πλέον γίνεται και από εξειδικευμένα μηχανήματα) μετά αποξηραίνεται στον ήλιο συνήθως για δέκα ημέρες, στη συνέχεια αποφλοιώνεται, και οδηγείται στους σπαστήρες για αποκελύφωση. Η παραγόμενη αμυγδαλόψιχα είτε καταναλώνεται ωμή είτε ψημένη ή καραμελωμένη. Μπορεί επίσης να κοπεί σε κύβους ή και να λευκανθεί. Τα άνθη είναι λευκά ή ροζ, εκπτύσσονται πριν από τα φύλλα και είναι μονήρη ή ανά δύο. Ο κάλυκας και η στεφάνη είναι πενταμερή. Οι στήμονες 15-30 και η ωοθήκη μεσοφυής. 

Η ωοθήκη περιέχει δυο σπερματικές βλάστες που αναπτύσσονται ανάλογα με την ποικιλία, πότε η μία, πότε και οι δύο, και τα αμύγδαλα λέγονται τότε μονά ή διπλά. Χάρη στην πρωιμότητα της άνθησης, την πυκνότητα των λουλουδιών επάνω στους κλάδους, που δεν κρύβονται από τα φύλλα και τη λευκότητα των πετάλων της, η αμυγδαλιά θεωρείται ως ένα αξιόλογο καλλωπιστικό δένδρο. Οι καλλιεργούμενες ποικιλίες αμυγδαλιάς είναι αυτόστειρες (δεν αυτογονιμοποιούνται) και μερικές είναι μεταξύ τους ασυμβίβαστες (δεν αλληλογονιμοποιούνται), έτσι ένα σοβαρό πρόβλημα για τον καλλιεργητή είναι η επικονίαση της αμυγδαλιάς που βασίζεται στα έντομα και ιδιαίτερα στις μέλισσες. Τα πιο σοβαρά προβλήματα από πλευράς ασθενειών δημιουργούνται από το ευρύτομο και τους μύκητες μονίλια, εξώασκο και κορύνεο. Ο καρπός της αμυγδαλιάς κατατάσσεται στα ακρόδρυα, παρόλο που είναι μια χνουδωτή δρύπη που συγκομίζεται μετά την υπερωρίμανση. Το περικάρπιο διακόπτει τη διόγκωσή του μετά την ξυλοποίηση του ενδοκαρπίου. Στη συνέχεια χάνει την υγρασία του, ξεκολλάει από το ενδοκάρπιο και σκίζεται κατά μήκος της ραφής του καρπόφυλλου. Στο εσωτερικό υπάρχει ο πυρήνας ο οποίος αποτελείται από ένα ή δύο σπέρματα, τα οποία είναι τα αμύγδαλα ή αμυγδαλόψιχα. Λόγω της φυσικής επιλογής η συντριπτική πλειονότητα των αμυγδάλων των αγριαμυγδαλιών στο παρελθόν είχε πολύ πικρή γεύση, ώστε να αποφεύγεται το τσιμπολόγημα τους από τα πουλιά (δεν αποτελούσε συνειδητή επιλογή, απλώς τα πικρά αμύγδαλα αποκτούσαν με αυτόν τον τρόπο απογόνους). Η ανθρώπινη παρέμβαση μέσω της τεχνητής επιλογής επέλεξε τους ελάχιστους άπικρους καρπούς και τους καλλιέργησε συστηματικά, έτσι σήμερα έχουμε πολλούς άπικρους καρπούς και ελάχιστους πικρούς. Τα αμύγδαλα περιέχουν υψηλό ποσοστό πρωτεΐνης (21%), σιδήρου, ασβεστίου, φωσφόρου, και βιταμινών Β. Τα αμύγδαλα περιέχουν υψηλό ποσοστό λίπους (κοντά στο 50%), με πολλά μονοακόρεστα (39%) και λίγα κορεσμένα (3,7%). Το ξύλο της αμυγδαλιάς χρησιμοποιείται κυρίως για ξυλολεπτουργικές εργασίες και για την παραγωγή στομίων του μουσικού οργάνου Γκάιντα.  

Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές ποικιλίες, όπως Φερανιά, Τέξας, Ρέτσου, Καλογεράτα Χίου, Βολάτα Χίου, Νίκηκα Χίου, Ποταμίτικα Λασιθίου, Καλαροτικά Λασιθίου, Κρυστάλια Φουρνής Λασίθιου, Ξηρολίμνης, Διστόμου Βοιωτίας, Φυλλίς και 11/21/67. Οι ποικιλίες της αμυγδαλιάς είναι πάρα πολλές, ελληνικές και ξένες. Διακρίνονται σε γλυκές (τύπος dulci, τα κοινά αμύγδαλα) και πικρές (τύπος amara, τα πικραμύγδαλα), πρώιμες (Χιώτικη και Marcona) και όψιμες, με σκληρό (τύπος ossea, όπως η Ferragnes) και απαλό κέλυφος (οι αφράτες, τύπος fragilis, όπως η Texas). Σε ψυχρές / παγετόπληκτες περιοχές της Βορείου Ελλάδας και μεγάλων υψομέτρων επιλέγονται όψιμες ποικιλίες (Ρέτσου, Texas, Truoito, Ferraduel, Ferragnes). 

Επειδή οι περισσότερες ποικιλίες χρειάζονται τις μέλισσες για την γονιμοποίησή τους, η φύτευση του γίνεται σε απάνεμη θέση, ώστε να διευκολύνεται η διέλευση των μελισσών. Στην Ελλάδα, η συστηµατική καλλιέργεια αµυγδαλιάς άρχισε την δεκαετία του ’60. Σήµερα, το 35-50% των ελληνικών αμυγδάλων παράγεται στην Θεσσαλία στους νοµούς Λάρισας και Μαγνησίας, 26-35% στην Μακεδονία στους νοµούς Σερρών και Καβάλας και το υπόλοιπο διάσπαρτα στον ελλαδικό χώρο. Βέβαια, οι παραδοσιακές περιοχές φυτεµένες µε παλιές ποικιλίες και µεγάλα σε ηλικία δένδρα, σε κάποιες περιπτώσεις εγκαταλείπονται και χρησιµοποιούνται πιο παραγωγικές ποικιλίες σε καταλληλότερες περιοχές. Το 50% των εκτάσεων είναι πεδινές και έχουν καλύτερη απόδοση από τους αμυγδαλεώνες σε ηµιορεινές και ορεινές περιοχές. Επίσης, σηµαντικό ρόλο παίζει και η άρδευση του αµυγδαλεώνα τόσο στην παραγωγή όσο και στην ποιότητα του καρπού. Σήµερα, παρόλο που ο αριθµός των καλλιεργούµενων εκτάσεων έχει µειωθεί σε σχέση µε τις προηγούµενες δεκαετίες λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής και της εισαγωγής αµυγδάλων σε ανταγωνιστικές τιµές, η Ελλάδα συνεχίζει να παράγει σηµαντικές ποσότητες αµυγδάλων. Συγκεκριµένα, η ελληνική παραγωγή ανέρχεται στο 3,2% της παγκόσµιας αγοράς και στο 10% σε επίπεδο Ευρωπαϊκής ένωσης. 

Η παγκόσµια παραγωγή αµυγδάλων αυξάνεται τις τελευταίες δεκαετίες λόγω της υψηλής θρεπτικής τους αξίας και της ποικιλίας µορφών κατανάλωσης. Κύρια παραγωγός χώρα είναι οι Η.Π.Α έχοντας το 16% της καλλιεργήσιµης έκτασης και το 30% της παγκόσµιας παραγωγής στηριζόµενη κυρίως στην περιοχή της Καλιφόρνια. Ακολουθεί η Ευρώπη που κατέχει µεν το 52% της καλλιεργήσιµης έκτασης αλλά παράγει γύρω στο 32% της παγκόσµιας παραγωγής. Η Παγκόσμια παραγωγή αμυγδάλων είναι 2,51 εκατομμύρια τόνοι τον χρόνο. Οι μεγαλύτερες χώρες παραγωγής είναι οι ΗΠΑ η Ισπανία, η Ιταλία και το Ιράν. Η ελληνική παραγωγή ως επί το πλείστον καταναλώνεται στο εσωτερικό, ενώ οι εξαγωγές αφορούν κυρίως πικραμύγδαλα που χρησιμοποιούνται στην αρωματοποιία και τη ζαχαροπλαστική. Στην Ελλάδα η αμυγδαλιά είναι προάγγελος της άνοιξης και επακόλουθα του έρωτα, ως εκ τούτου ενέπνευσε τον ποιητή Γεώργιο Δροσίνη να γράψει την "Ανθισμένη αμυγδαλιά" τον θεατρικό συγγραφέα Δημήτρη Γιαννουκάκη να γράψει θεατρικό και κινηματογραφικό έργο με τον ίδιο τίτλο, όπου αναφέρεται στην παλιά Αθήνα και τον έρωτα που αναπτύσσεται μεταξύ δύο νέων. Το ποίημα του Γ. Δροσίνη μελοποίησε ο Γιώργος Κωστής και έγινε παγκόσμια επιτυχία με τίτλο "Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά".