ΚΟΥΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ, Η ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΘΑΦΤΗΚΕ ΣΤΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ

Όταν επισκεφθήκαμε για πρώτη φορά τα νεκροταφεία του Αγίου Παύλου, μετά την έκπληξη ότι υπήρχαν κάποια ξεχασμένα νεκροταφεία μέσα στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης αυτό που μας τράβηξε κατευθείαν την προσοχή ήταν ένας συγκεκριμένος τάφος. Ενώ συνολικά όλοι οι άλλοι τάφοι ήταν εγκαταλειμένοι και οι περισσότεροι από αυτούς κατεστραμένοι, υπήρχε κάποιος που ξεχώριζε. Πρώτα απ' όλα ήταν ο μοναδικός μαρμάρινος, ο μοναδικός που ήταν συντηρημένος και ο μοναδικός που ήταν καθαρός. Πλησιάζοντας είδαμε ότι ανήκει σε κάποια ΚΟΥΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ. Μας έκανε εντύπωση ότι υπήρχε χαραγμένο στον τάφο επάνω σε μαρμάρινη πλάκα ένα μήνυμα του ΚΚΕ. Να σας πούμε την αλήθεια δεν γνωρίζαμε τίποτα για την ιστορία αυτής της γυναίκας και ντρεπόμαστε για αυτό. Γυρνώντας στο σπίτι ξεκίνησα να ψάχνω στο διαδίκτυο. Ήμουν σχεδόν σίγουρος ότι δεν θα έβρισκα τίποτα, αντίθετα βρήκα αρκετές πληροφορίες και σας τις παραθέτουμε.

ΚΟΥΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ, Η ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Η ΚΟΥΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ήταν αγωνίστρια της εθνικής αντίστασης που που εκτελέστηκε στις 6 Μαίου 1947, πάνω στον ανθό της νιότης της, σε ηλικία μόλις 24 χρόνων. Ήταν η ηρωίδα που όταν στις 26 Οκτωβρίου 1943 το ΕΑΜ Νέων οργάνωσε διαδήλωση εκατοντάδων νέων στους κεντρικούς δρόμους της Θεσσαλονίκης, για να γιορτάσουν την 31η επέτειο απελευθέρωσης της πόλης από τον Οθωμανικό ζυγό, πρόταξε τα στήθια της στους οπλισμένους σαν αστακούς Γερμανούς στρατιώτες που πήγαν για να διαλύσουν την κινητοποίηση. Και ήταν η ίδια η Κούλα Ελευθεριάδου που στην άλλη μαχητική διαδήλωση χιλιάδων φοιτητών και άλλων κατοίκων της Θεσσαλονίκης, στις 25 Μαρτίου 1944, στεφάνωσε εκ μέρους της ΕΠΟΝ την προτομή του Ναυάρχου Βότση, μπροστά στο Λευκό Πύργο, αψηφώντας τα γερμανικά πολυβόλα που ήταν στραμμένα κατά του πλήθους.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΥΛΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ

Η Κούλα Ελευθεριάδου γεννήθηκε το 1923 στο Σοχό Λαγκαδά Θεσσαλονίκης από αγρότες γονείς. Το 1942, εντάχθηκε στο ΕΑΜ Νέων και λίγο αργότερα στην ΕΠΟΝ, λίγο μετά την δημιουργία της. Και όταν κάποια στιγμή εγκαθίσταται με την οικογένειά της στην πόλη της Θεσσαλονίκης, συνδέεται αμέσως με τις εθνικοπελευθερωτικές οργανώσεις και κυρίως με την οργάνωση της ΕΠΟΝ, παίρνοντας δραστήρια μέρος στον αγώνα ενάντια στους κατακτητές. Λίγο μετά τη μεγαλειώδη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1944 για τον εορτασμό της εθνικής επετείου, η ηρωίδα συλλαμβάνεται από άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας και ταγματασφαλίτες που την παραδίδουν για ανάκριση στον αιμοβόρο τύραννο της κατοχής Παρθενίου. Στα χέρια του δήμιου αυτού, η Κούλα υπέστη φοβερά βασανιστήρια. Παρ΄όλα αυτά όμως δεν λύγισε και οι ανακριτές της δεν κατάφεραν να της αποσπάσουν καμιά ομολογία και ούτε λέξη για τους συντρόφους της. Καθώς οι κατακτητές και οι συνεργάτες τους δεν βρίσκουν σε βάρος της κανένα ενοχοποιητικό στοιχείο, την αφήνουν ελεύθερη τον Αύγουστο του 1944, οπότε συνεχίζει την εθνικοπελευθερωτική της δράση και η απελευθέρωση τη βρίσκει γραμματέα της Αχτιδικής Επιτροπής Ανατολικών Συνοικιών Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ. Η Κούλα Ελευθεριάδου συλλαμβάνεται από την Αστυνομία τον Ιανουάριο του 1947 και παραπέμπεται στο Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης τέσσερις μήνες αργότερα, στις 2 Μαίου 1947, μαζί με τους Γρηγόρη Ελευθεριάδη και Βασίλη Παναγόπουλο και με την κατηγορία της “στρατολόγου συμμοριτών”, ότι δηλαδή έπειθε παλιούς και νέους αγωνιστές να βγουν στο βουνό για να καταταγούν στον στρατό των ανταρτών, το ΔΣΕ. 

Η νεαρή αγωνίστρια αντιμετωπίζει τους κατηγόρους της με θάρρος και αποφασιστικότητα και η απολογία της στο στρατοδικείο, εκπλήσσει κι αυτούς που τη δικάζουν. Στο δικαστήριο, καταπίπτει και το σενάριο που αναπτύσσει ο μοναδικός μάρτυρας κατηγορίας, που ήταν ο περιβόητος ενωμοτάρχης της Ασφάλειας, Ιωάννης Παρθενίου, ότι η νεαρή δρούσε ως “στρατολόγος” με το ψευδώνημο “Μαρία”. Στην απολογία της λέει: “Μου προξενεί κατάπληξη πως σήμερα έρχεται σα μάρτυρας κατηγορίας ο Παρθενίου, και καταθυέτει με τέτοιο πείσμα εναντίον μου, αυτός που όταν στις 25 Μαρτίου 1943 στεφανώναμε το άγγαλμα του Βότση, μας πυροβολούσε με πιστόλι μαζί με τους Γερμανούς, ενώ οι άλλοι χωροφύλακες τάχθηκαν με το μέρος μας. Θα μείνει κατάπληκτος ο κόσμος όταν μάθει πως ύστερα από όλα αυτά σήμερα δικάζομαι από ελληνικό στρατοδικείο”. Στην ουσία δηλαδή έθετε το ιστορικό ζήτημα της ατιμωρησίας των συνεργατών των κατακτητών μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας. Δυστυχώς είμασταν η μοναδική χώρα που συνέβη αυτό στην Ευρώπη. Από εκείνο το δικαστήριο σκοπιμότητας η Κούλα Ελευθεριάδου και ο συνεπίθετός της Γρηγόρης Ελευθεριάδης (απλή συνωνυμία), καταδικάζονται από το Στρατοδικείο, δις εις θάνατο, ενώ ο συγκατηγορούμενός της Βασίλης Παναγόπουλος σε ισόβια. Τρεις μέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 6 Μαίου του 1947, η Κούλα Ελευθεριάδου με το χαμόγελο στα χείλη κι' αλύγιστη θα βαδίσει από τις φυλακές Επταπύργιου για το απόσπασμα, στο πευκόδασος του Αγίου Παύλου. 

Στην εκτέλεση παρίσταται και ο βασιλικός επίτροπος Ταμβακάς που της διαβάζει την καταδικαστική απόφαση. Αμέσως ο Βασιλικός Επίτροπος θα προστάξει το πυρ. Όμως η Ελευθεριάδου δεν θα πεθάνει αμέσως, καθώς μερικοί στρατιώτες του εκτελεστικού αποσπάσματος δεν έριχναν εναντίον της αλλά στον αέρα. Την χαριστική βολή, της την έδωσε ο ίδιος ο Ταμβακάς. Το τραγελαφικό στην υπόθεση είναι ότι την παραμονή ακριβώς του άδικου χαμού της νεαρής αγωνίστριας, ο πρωθυπουργός Δημήτριος Μάξιμος, είχε δηλώσει στον ανταποκριτή στην Αθήνα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων ότι “θα εισηγηθώ εις την κυβέρνησιν όπως μη εκτελούνται αι υπό των Στρατοδικείων καταδικασθείσαι εις θάνατον γυναίκες”. Σημειώνεται ότι εκείνο το διάστημα είχε ξεσπάσει ένα κύμα 200 και πλέον εκτελέσεων αγωνιστών και μεταξύ αυτών και των γυναικών Κούλας Ελευθεριάδη, Ειρήνης Γκίνη, Σοφίας Βαμβακάκη και Αθηνάς Καλπάκη. 

Θάφτηκε στα νεκροταφεία του ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ που σήμερα στέκονται εγκατελημένα μέσα στο περιαστικό δάσος της Θεσσαλονίκης, δίπλα από τον συνοικισμό του ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ.